Костел св.Яна Непомука

Susiec – par. Św. Jana Nepomucena

22-672 Susiec,

tel. 0-84/665-48-85

Proboszcz: ks. Piotr Kornafel (1964-1988-2004)

Wikariusz: ks. Artur Wojtowicz (1974-2004-2004)

Do parafii należą miejscowości: Grabowica, Rybnica, Susiec.

Kościoły filialne: Grabowica

Odpust: św. Jana Nepomucena

Liczba mieszkańców: 1984

Historia parafii:

Początki Suśca łączą się ze wzgórzem o nazwie Zamczysko, pierwotnie zapewne było to grodzisko, na którym z czasem wzniesiono zameczek, wg podania spalony przez Tatarów, kolejny drewniany istniał w 1656 w czasie Konfederacji Tyszowieckiej. Z pocz. w. XVII Tomasz Zamoyski, wojewoda kijowski, ufundował na Zameczku cerkiew unicką wraz z klasztorem bazylianów, który z czasem, po ustąpieniu zakonników zamieniono na kościół rzymskokatolicki (23 VII 1748 r.) pw. św. Jana Nepomucena (filia parafii tomaszowskiej); 23 VI 1796 r. bp przemyski, pod którego jurysdykcją była ta część diecezji chełmskiej po rozbiorach, nakazał rozebrać ten kościół, chylący się do upadku (rozebrano go albo od razu w 1796 r. lub dopiero w r. 1818).Wzgórze z trzech stron otoczone bagnami, od wsch. zakolem rzeki Tanew; dookoła na wzgórzu nikłe ślady wału.

Filia pod nazwą Zamczysko, razem ze swoją parafią macierzystą Tomaszów, w okresie przynależności do diecezji chełmskiej, wchodziła w skład dekanatu Potylicz. Po wzniesieniu nowego kościoła w latach: 1862 – 68, ale już w nowym miejscu, Susiec ponownie stał się filią parafii tomaszowskiej. Dopiero w r. 1906 została tu erygowana parafia przez bp. Franciszka Jaczewskiego. Budynek kościelny, mieszkalny i cmentarz grzebalny były na gruntach należących do ordynacji zamojskiej (cmentarz grzebalny istnieje od r. 1910).

Na terenie parafii był żywy kult św. Jana Nepomucena, którego obraz znajduje się w kościele parafialnym Również czcią otaczano św. Mikołaja jako patrona dobytku. W okresie międzywojennym rozwijały swoją działalność organizacje i stowarzyszenia religijne (m. in. żywy różaniec, tercjarstwo, Akcja Katolicka). Tragiczne wspomnienia pozostawiła II wojna światowa, m.in. w Paarach rozstrzelano część mieszkańców wsi (na tym miejscu stoi dzisiaj kaplica). Teren dzisiejszej parafii w okresie przedrozbiorowym zamieszkiwali również unici, natomiast w okresie międzywojennym było tutaj 258 prawosławnych.

Obecna świątynia parafialna została wybudowana w latach: 1862-1868, pw. św. Jana Nepomucena. Fundatorami jej byli Zamoyscy, przy równoczesnym udziale parafian. Jednak dopiero 4 VI 1964 r. konsekrował ją bp Henryk Strąkowski. Około r. 1918 dobudowano zakrystię. W r. 1929 wykonano pokrycie dachu blachą. W latach: 1957-1959 nastąpiło odnowienie całego kościoła (z zewnątrz i wewnątrz). Również w r. 1957 przeprowadzono malowanie wnętrza, a w r. 1961 remont dachu. W latach 2004 – 2006 kościół został wyremontowany. Wnętrze ubogacono mała polichromią.

Jest to kościół o charakterze barokowo-klasycystycznym. Orientowany, Murowany z cegły, otynkowany. Salowy, na rzucie prostokąta zamkniętego od wschodu trójbocznie; od frontu kruchta, od południa zakrystia, czworoboczne. Wewnątrz sufity, okna zamknięte półkoliście. Chór muzyczny o prostym parapecie, wsparty na dwóch kolumnach. Zewnątrz naroża ujęte lizenami, górą obiega belkowanie; ponadto gzymsy kordonowe: na wysokości parapetów oraz nasad łuków okiennych; ściany kruchty i zakrystii o podziale ramowym. Elewacja frontowa zwieńczona ujętym w obeliski murem attykowym oraz szczytem ze spływami i półkolistym ogzymsowanym przyczółkiem; w szczycie okulus. Nad kruchtą trójkątny ogzymsowany szczyt. Otwory wejściowe prostokątne w szerokich opaskach. Dachy dwuspadowe, od wschodu zakończone trójpołaciowo, kryte blachą.

W nowszym ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Jana Nepomucena (zapewne z pierwszej połowy w. XIX) i MB Częstochowskiej (r. 1960). Po prawej stronie kościoła znajduje się drewniany ołtarz boczny z obrazem M B Nieustającej Pomocy. Na przeciwległej ścianie zawieszony jest zabytkowy obraz św. Mikołaja (w. XVIII). W nawie znajdują się ławki wykonane w r. 1975, chrzcielnica z r. 1966. Na chórze muzycznym są organy 8-głosowe, przewiezione tutaj z Zamchu (po kasacie kościoła unickiego), w r. 1938 remontowane przez Stanisława Jagodzińskiego z Garbatki (wstawiono nowe głosy), również remontowane w r. 1965 przez Piegata z Płocka i w r. 1996 przez Henryka Szydłowskiego z Wrocławia. Sam prospekt organowy późnobarokowy z w. XVIII.

Obok kościoła 2 dzwonnice. Jedna wzniesiona w drugiej połowie w. XIX. Drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana deskami z listwowaniem i arkadkowaniem w każdej kondygnacji. Czworoboczna o trzech rozdzielonych gzymsami okapowymi kondygnacjach; górna otwarta z każdej strony trzema arkadowymi przezroczami. Dach namiotowy, pobity gontem. Dzwon z r. 1840. Druga wzniesiona w listopadzie r. 1974 wg projektu wikariusza, ks. Andrzeja Kałamarza. Na nowej dzwonnicy są 3 dzwony, które wykonał Felczyński w Przemyśla w latach 1960 i 1962.

Na cmentarzu przykościelnym znajduje się ołtarz murowany otoczony półkoliscie ławkami. Tutaj w okresie letnim odprawiana jest główna Msza św w niedziele i ważniejsze uroczystości. Ponadto obok kościoła stoi kamienny krzyż z w. XVIII, przeniesiony z lasu, gdzie był dawniej klasztor bazylianów.

B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

1. Kościół filialny w Grabowicy, murowany, poświęcony w r. 1982.

2. Figury przydrożne. Kamienne. 1. Zapewne w. XVIII/XIX. Na słupie kapliczka otwarta arkadkami. 2. Wzniesiona w r. 1832 przez Andrzeja Shroban (? napis znacznie zatarty). Na wysokim, ogzymsowanym cokole słup zwieńczony czworoboczną kapliczką, otwartą z trzech stron arkadkami; daszek namiotowy, murowany, z żelaznym krzyżem. Wewnątrz rzeźba Chrystusa Frasobliwego, współczesna, kamienna.

C. Cmentarz parafialny, czynny, założony w r. 1910, w kształcie wydłużonego wieloboku o pow. 3 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach.

Odpusty:

św. Jana Nepomucena (21 V)

MB Częstochowskiej ( niedziela po (26 VIII)

Msze św. w niedziele i święta w ciągu roku szkolnego, godz.: 8.30, 10.15 (filia) (12.00), , 15.30, w okresie wakacji, o godz.: 9.30, 11.00 (kościół filialny). 15.30

Księgi metrykalne:

chrztów od r. 1910

małżeństw od r. 1910

zmarłych od r. 1910

Kronika parafialna od r. 1959

Lista proboszczów: ks. Jan Stańczuk (1910 – 1912), ks. Czesław Sadlewski (1913 – 1916), ks. Szczepan Orzeł (1917 – 1918), ks. Edmund Dzięcielewski (1919), ks. Władysław Jachiacki (1920), ks. Andrzej Preiser (1921 – 1922), ks. Ignacy Mickiewicz (1922 – 1927), ks. Jan Majstewski (1927 – 1942), ks. Piotr Kwazyński (1942 – 1944), ks. Edmund Dąbkowski (1944 – 1945), ks. Józef Tomza (1945 – 1956), ks. Stanisław Bysski (1956 – 1966), ks. Józef Jańczyk (1966), ks. Roman Bolesławki (1966 – 1981), ks. Franciszek Szczerbik (1981 – 1994), ks. Roman Jaworski (1994 – 2004), ks. Piotr Kornafel (2004 -

Powołania z terenu parafii: ks. Jan Hałasa (archidiec. lubelska), ks. Ryszard Lipian (archidiec. luibelska), ks. Henryk Łaba (Włochy), ks. Tadeusz Sochan, s. Weronika Koper, s. Janina Lipian, s. Franciszka Łasocha

Stowarzyszenia, organizacje i ruchy religijne: Legion Maryi, Ruch Światło-Życie, Koła Żywego Różańca, Stowarzyszeni Apostolstwa Dobrej Śmierci, Duchowa Adopcja Dzieci Poczętych, parafialny zespól charytatywny

Szkoły istniejące na terenie parafii: Gimnazjum Publiczne w Suścu, Szkoła Podstawowa w Suścu, Szkoła Podstawowa w Grabowicy