Каплиця “на Спаленій”

Daliowa – kapliczka na «Spalonej»

Region: Pasmo graniczne-część wschodnia

Kategoria: Sanktuaria

Podążając drogą z Tylawy do Jaślisk, kilometr przed Daliową, po lewej stronie drogi, na niewielkiej polanie znajduje się otoczone kultem wśród miejscowych a mało znane turystom miejsce zwieńczone tablicą pamiątkową oraz kapliczką związane z biskupem przemyskim – św. Józefem Pelczarem . Warto zapoznać się z krótka historią tego miejsca, by będąc w okolicy nie minąć niepozornej polanki przy głównej szosie z Tylawy do Jaślisk.

Święty Józef Sebastian Pelczar jako ordynariusz diecezji przemyskiej, był właścielem, użytkownikiem dóbr stołowych biskupstwa przemyskiego w Jaśliskach. Dobra te tworzyły grunty orne, łąki, pastwiska, lasy i były rozrzucone po kilku wioskach tzw. klucza jaśliskiego. W dawnych czasach, przystępując do budowy pewnych znacznych obiektów, zwracano uwagę na wszystko, aby nowa budowla została ulokowana w odpowiednio korzystnym miejscu. Nie było budów przypadkowych. Biskup Józef Sebastian Pelczar postanowił wybudować w Daliowej, Międzylasami (nowsza nazwa Spalona), willę wypoczynkową dla siebie i swoich następców. Dom ulokowano obok stojącej juz leśniczówki, w której rezydował leśniczy lasów biskupich. Willę wraz z zapleczem gospodarczym zbudowano z drzewa. Był to bardzo piękny, okazały, piętrowy budynek, zbudowany w pięknej scenerii otoczenia i w specyficznym mikroklimacie. Do tego miejsca, Pelczar przyjeżdżał nie tylko na wakacje. Tu pracował, odpoczywał, tu też pod jego duchową opieką powstawało i rozwijało się Zgromadzenie Sióstr Sercanek. W czasie I-szej wojny światowej, przez pewien okres czasu, rządził stąd diecezją przemyską. Później (jeszcze w trakcie I-sze wojny światowej) budynek została zdewastowany i zniszczony. Następca św. Józefa Pelczara na stolicy biskupiej, nakazał rozebrać willę a drzewo uzyskane z rozbiórki polecił przeznaczyć na budowę willi biskupiej zwanej Anatolówka w pobliżu Brzozowa. Ołtarz z kaplicy domowej, konfesjonał oraz klęcznik pozostały na szczęście w okolicy a mianowicie zostały przeniesione do kaplicy Sióstr Sercanek w Jaśliskach. Tak samo do domu Sióstr przeniesiono kafle pochodzące z rozbiórki pieców będących na wyposażeniu willi.

Plac na którym stał dom, wyplantowano w ten sposób, że do dzis dnia można zakreślić obrys jego fundamentów wraz z werandą.

Naoczni świadowie twierdzili (dziś już nieżyjący), ze od czasu do czasu, zwłaszcza w porze letniej, na plac na którym stała willa, przychodziły Siostry Sercanki i składały kwiaty, paliły świece i klęcząc długo się modliły.

W miejscu tym, Biskup Józef Sebastian Pelczar spotykał się z ks. Bronisławem Markiewiczem (kapłanem, pedagogiem, działaczem społecznym i oświatowym, założycielem dwóch zgromadzeń zakonnych: księży michalitów i sióstr michalitek oraz zakładów wychowawczych dla ubogiej i osieroconej młodzieży a ściśle związanym z pobliskim Miejscem Piastowym). Tutaj doszło również do potwierdzonego historycznie spotkania Biskupa Pelczara ze współzałożycielką Zgromadzenia Sióstr Sercanek i pierwszą Generalną tegoż Zgromadzenia, Matką Klarą Ludwiką Szczęsną.

Po wojnie lasy biskupie, grunty orne, łąki i ugory zostały upaństwowione. Część dóbr biskupich przeszło w ręce prywatne, część przejęły PGR-y. Spalona weszła w skład lasów państwowych. Obok spalonej leśniczówki (stąd nazwa «Spalona»), wybudowano dwurodzinny dom leśnika a pole podzielono pomiędzy dwie rodziny pracowników leśnych, zamieszkujących ten dom leśnika.

Parafia, aby móc uczcić to miejsce, przez wiele lat starała się odzyskać najważniejszą część placu. Przez wiele lat te próby były nieskuteczne aż udało sie to w końcu z początkiem lat 90-tych. Już w 1993 roku na placu willi stanął krzyż, głaz wraz z odpowiednią tablicą pamiątkową i mała szafkowa kapliczka z wizerunkiem św. Józefa Pelczara. W pierwszą niedzielę września, 1993 roku, Ks. Biskup Stefan Moskwa poświęcił krzyż, kapliczkę, tablicę oraz plac pod budowę kaplicy. Już w jesieni tego roku rozpoczęto budowę kaplicy ku czci Józefa Pelczara. Kaplicę budowali Józef i Mieczysław Madejowie przy pomocy Jana Góry, Tadeusza Skubińskiego i Lesława Madeja. Kaplicę zbudowano na miejscu kaplicy w nieistniejącej willi biskupiej. Laskiem otaczającym kaplicę, poprowadzono stacje Drogi Krzyżowej i dróżki różańcowe. Obraz do ołtarza kaplicy, namalował Stanisław Lorenc – miejscowy organista.

Uroczystego poświęcenia kaplicy wraz z ołtarzem dokonał Ksiądz Biskup Stefan Moskwa w dniu 7 czerwca 1994 roku. Uroczystość zgromadziła kilku kapłanów, Siostry Sercanki wraz z Władzami Zgromadzenia, miejscowe władze oraz liczne grono okolicznych wiernych. Po uroczystym poświęceniu kaplicy wraz z ołtarzem, została odprawiona pontyfikalna Msza Św. która miała charakter jubileuszowy z okazji 100-lecia istnienia Zgromadzenia.

Od tego czasu, kaplica wraz z otoczeniem jest miejscem szczególnego kultu św. Józefa Pelczara. W kaplicy na Spalonej odprawia sie kilka razy do roku Msze Św. i inne nabożeństwa. Miejsce też jest odwiedzane przez przejeżdżających drogą z Tylawy do Jaślisk.

Джерело: