Костел св.Іоана Предтечі

Rzeplin – par. Św. Jana Chrzciciela

Rzeplin, 22-678 Ulhówek,

tel. 0-84/661-62-00

Proboszcz: ks. Krzysztof Soliło (1962-1988-1999)

Do parafii należą miejscowości: Łachowce, Posadów, Radków, Rokitno, Rzeplin, Telatyn Kol.

Kościół filialny: Posadów

Odpust: 24 VI

Liczba mieszkańców: 1116

Historia parafii:

Wieś Rzeplin nadana, w r. 1403, Prandocie z Wysokiej przez Ziemowita IV, księcia mazowieckiego i bełskiego, nadanie to zostało potwierdzone w r. 1409. W ciągu w. XVI-XVIII własność Lipskich herbu Grabie, pod koniec w. XIX Komarnickich, w r. 1890 Fiodora Bielińskiego, na pocz. w. XIX Rakowskich.

Parafia rzymskokatolicka erygowana 7 stycznia 1403 r., uposażona przez rodzinę Prandotów, później dotację zwiększyli właściciele tutejszych majątków, Lipscy (z tej rodziny pochodził w w. XVII bp krakowski Andrzej Lipski). Granicami swoimi obejmowała dość duży obszar, należał bowiem do niej teren obecnej parafii Żulice i część parafii Nowosiółki. Do końca XVIII w. należała ona do diecezji chełmskiej i wchodziła w skład dekanatu Bełz, natomiast w w, XIX należała do dekanatu tyszowieckiego, potem tomaszowskiego, jeszcze raz tyszowieckiego, a obecnie do dekanatu tarnoszyńskiego. W II połowie XVI w., przez pewien czas, byli tutaj kalwini. Do w. XIX spora część ludności była obrządku greckokatolickiego. Posiadali oni swoje kościoły w: Rzeplinie, Posadowie, Radkowie i Łachowcach, które po kasacie unii zostały zamienione na cerkwie prawosławne.

Ciężkim okresem dla katolickiej społeczności tutejszej parafii była II wojna światowa. Złożyły się na to akcje eksterminacyjne okupanta niemieckiego oraz działalność band UPA. Krwawo zapisała się w pamięci Wielkanoc r. 1944 (9 IV), kiedy to zginęły dziesiątki Polaków (w Rzeplinie 21, Radkowie 20, Telatynie 21, Żulicach 12, Rokitnie 2, Łachowcach 40). W latach 1954-1963 na terenie parafii pracowały 3 felicjanki. Od lipca do września 1950 r. proboszczem był tu Ks. Edmund Ilcewicz, późniejszy bp sufragan lubelski.

Drewniany kościół parafialny, wówczas pw. śś. Jana Chrzciciela, Stanisława bpa i Katarzyny, ufundowali i uposażyli przed r. 1403: Prandota z Wysokiej, właściciel Rzeplina, Paweł z Radzanowa, chorąży płocki, właściciel Tarnoszyna i Ulhówka, Benedykt, właściciel Przewodowa i części Wasylowa, Jan, właściciel Posadowa i Rokitna oraz Jan, właściciel części Wasylowa. W 2. poł. w. XVI był w posiadaniu arian, przekazany ok. r. 1600 katolikom przez czterech braci Lipskich. Wg wizytacji z 1603 r. drewniany; wg protokołów wizytacyjnych z r. 1637 konsekrowany w r. 1603; nowy drewniany, po spaleniu poprzedniego, wystawiony w r. 1640 przez Jana Lipskiego, archidiakona chełmskiego, został konsekrowany w r. 1641 (wg wizytacji 1714); kolejny drewniany wystawiony 1721, staraniem gromady oraz plebana Jana Venturi i wikarego Marian Żerosławskiego. Obecny wzniesiony w latach: 1797-8, staraniem dziekana tyszowieckiego Michała Siekierzyńskiego, konsekrowany przez bp przemyskiego Antoniego Gołaszewskiego w r. 1798. Odnawiany przed 1930 r. Częściowo spalony 9 IV 1944 r. przez UPA. Odbudowany w latach: 1951-2. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi ze świątyni w Bełzie. Remonty trwały w latach: 1948-1954 oraz w 1964 -1969 (dach, okna, tynki zewnętrzne, malowanie wnętrza).

Orientowany. Barokowy. Murowany z cegły, otynkowany. Jednonawowy. Nawa prostokątna, czteroprzęsłowa; prezbiterium węższe, o wydatnie zaokrąglonych narożach, przy nim od pn. i pd. czworoboczne zakrystie. Pod nawą krypty. Wewnątrz zach. narożniki nawy ścięte, mieszczą od południa schowek, od północy klatkę schodową na chór muzyczny. Ściany nawy i prezbiterium rozczłonkowane parami pilastrów jońskich, między którymi prostokątne okna zamknięte odcinkowo. Tęcza o łuku półkolistym. Sklepienia wsparte na parach gurtów, w nawie kolebkowe, w prezbiterium kolebkowe z lunetami, w zakrystiach sufity. Chór muzyczny wsparty na trzech arkadach filarowych, opilastrowany. Fasada trójosiowa, rozczłonkowana pilastrami toskańskimi na wysokich cokołach, zwieńczona opilastrowanym szczytem ze spływami wolutowymi oraz z trójkątnym ogzymsowanym przyczółkiem. Na osi prostokątny otwór wejściowy, powyżej okienny zamknięty łukiem odcinkowym, oba w uszatych obramieniach; na osi szczytu, między pilastrami, prostokątna płycina z krzyżem; szczyt zwieńczony kamiennym krzyżem. Elewacje boczne o podziale ramowo-lizenowym, zwieńczone profilowanymi gzymsami. Na wsch. ścianie prezbiterium krucyfiks o charakterze ludowym z pierwszej połowy w. XIX. Dachy dwuspadowe, nad prezbiterium niższy, od wschodu zaokrąglony, nad zakrystiami trójpołaciowe, kryte blacha; nad nawą nowsza wieżyczka na sygnaturka.

Ołtarz główny z kościoła «na zameczku» w Bełzie z obrazem MB Częstochowskiej, boczny: lewy z obrazem św. Kaziemierza, prawy św. Antoniego. Ławka barokowa z w. XVIII, konfesjonał o charakterze późnobarokowym zapewne z pierwszej połowy w. XIX oraz prospekt organowy w. XVIII, z kościoła parafialnego w Bełzie (obecnie Ukraina). Epitafium o charakterze barokowym z w. XVIII/XIX (bez napisu i daty). Obrazy: św. Anna Samotrzeć ze św. Janem Chrzcicielem i aniołami, barokowy z drugiej połowy w. XVII; św. Jacek z Matką Boską z Dzieciątkiem, późnobarokowy z pierwszej połowy w. XVIII. Trzy krucyfiksy, dwa z nich o charakterze późnobarokowym z przełomu w. XVIII/XIX, trzeci o charakterze ludowym z pierwszej połowy w. XIX. Kielich neobarokowy ok. poł. lub 2. poł. w. XIX, odnawiany przed 1969, bogato dekorowany. Szesnaście lichtarzy o charakterze późnobarokowym z przełomu wieków XVIII-XIX, cynowych.

Dzwonnica. Wzniesiona współcześnie z kościołem lub w pierwszej połowie w. XIX. Murowana z cegły, otynkowana. Parawanowa, dwuarkadowa, z trójkątnym ogzymsowanym szczytem, zwieńczonym żelaznym kutym krzyżem. Dzwon zapewne z w. XVIII, z napisem cyrylicą i plakietką Ukrzyżowania.

Cmentarz kościelny okolony murem z w. XIX, ceglanym otynkowanym, kryty dachówką.

B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

Kościół filialny w Posadowie, najprawdopodobniej z r. 1832, w okresie międzywojennym oraz do lat osiemdziesiątych XX w. – szkoła, w r. 1989 przekazany parafii w Rzeplinie na cele kultu, w latach: 1990-94 remontowany.

C. Cmentarze:

1. Cmentarz rzymskokatolicki w Rzeplinie, czynny, założony w końcu w. XVIII, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 1,84 ha, z podziałem na kwatery, ogrodzony metalową siatką

2. Cmentarz prawosławny, dawniej greckokatolicki w Rzeplinie, nieczynny, założony w XIX w., w kształcie nieregularnego wieloboku o pow. 0,3 ha, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

3. Cmentarz prawosławny w Łachowcach, nieczynny, założony na pocz. XX w., w kształcie czworoboku o pow. 0,27 ha, bez podziału na kwatery

4. Cmentarz prawosławny, dawniej greckokatolicki w Posadowie, nieczynny, założony w I. poł. w. XIX, w kształcie czworoboku o pow. 0,3 ha, bez podziału na kwatery, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

5. Mogiła zbiorowa, partyzancka z II wojny światowej (AK i BCh) w Posadowie, z r. 1944, ogrodzona 10 betonowymi słupkami połączonymi żeliwnym łańcuchem

6. Cmentarz prawosławny, dawniej greckokatolicki w Radkowie, nieczynny założony na pocz. w. XIX, w kształcie czworoboku o pow. 0,12 ha, ogrodzony wałem ziemnym

Odpust: św. Jana Chrzciciela (24 VI)

Msze św. w niedziele i święta, godz.: 8.00, 10.00 (filia), 11.30

Księgi metrykalne:

chrztów od r. 1841

małżeństw od r. 1826

zmarłych od r. 1888

Kronika parafialna od r. 1954

Powołania z terenu parafii: ks. Władysław Lachowski (archidiec. lubelska), al. Andrzej Łuszcz (V rok WSD), s. Bronisława Urszula Świder (OSC)

Księża pochowani na miejscowym cmentarzu: ks. Maksymilian Olszewski