Тилич с
Належало до Мушинського деканату Перемиської єпархії.
За поділом 1999 р. – гміна Криниця, повіт Новий Сонч, Малопольське воєводство.
Tylicz – Wieś położona u zbiegu Mochnaczki i Muszynki, na pograniczu Beskidu Niskiego i Beskidu Sądeckiego. Osada założona w XIII w. pod nazwą Ornawa. Obecnie rozwija się jako wieś turystyczno-wypoczynkowa, posiada malownicze otoczenie oraz źródła wód mineralnych i złoża borowiny. W centrum drewniany kościół z poł. XVII w., z oddzielnie stojącą dzwonnicą z XVIII/XIX w. W rokokowym ołtarzu XV-wieczny obraz. Przy drodze do Muszynki cerkiew łemkowska z 1743 r. pw. śś. Kosmy i Damiana. Jest trójdzielnym, drewnianym budynkiem z wieżą konstrukcji słupowej. Całość pokrywa blaszany dach.
Джерело:
Telich [Ru] Tylicz [Polish]
Nowy Sacz District, present day SE Poland
Lemko Surnames cited by Krasovs'kyj from 1787 Austrian Cadastral Records
Hawran/ Gawran / Havran
Garbera (2 families)
Holowczak / Holovchak (3 families)
Dziadyk / Dzadyk / Dziatyk / Dzjadyk
Dudka / Dutka (2 families)
Keblesz / Kieblesz / Keblesh
Krynicki / Krynyts'kyj
Nesterak (3 families)
Pawlik / Paulik / Paflik / Pavlyk
Pauliszak / Pavlyshak
Parylak / Paryljak
Peregrym
Senko (3 families)
Truchan / Trukhan (3 families)
Fedorczak / Fedorchak (2 families)
Chowaniec / Chowanec / Howaniec / Khovanets' (4 families)
Czyrniawski / Chyrnjavs'kyj
Szalenik / Shalenyk
Parish Data: [from Blazejowskyj and Iwanusiw]
Church was «Saints Kosmas and Damian» [1743] [still standing]
The wooden church is now used as a burial chapel.
The village was first called ORAVA and is mentioned in the Halyc'ko-Volyns'ka Lytopys' (13th century). It was destroyed by Tartars and was rebuilt in 1363, at which time the name was changed to MATSKO. In 1391 it became the property of the Roman Catholic Bishop of Krakow and in about 1400 the first church was built. In 1612 the village was renamed Telich, after the Bishop of Krakow, Lubosz Tylytski. The church was closed in 1636, reduced to a chapel and the people had permission to hold services only once a year. When the Bishop died in 1680 the church was opened again, but was reclosed in 1682 under the new bishop. In spite of the protests of the people, the Greek Catholic Bishop and the Polish King, in 1686 the church was torn down and material taken to MUSHYNKA to build a Roman Catholic church. From 1686 to 1743 there was not a Greek Catholic church in the village.
In 1785 the village lands comprised 27.30 sq km. There were 705 Greek Catholics 315 Roman Catholics and 24 Jews
1840 – 1029 Greek Catholics
1859 – 1039 Greek Catholics
1879 – 1001 Greek Catholics
1899 – 1726 Greek Catholics
1926 – 1105 Greek Catholics
1936 – 1186 Greek Catholics
In 1936 there were 370 Roman Catholics and 216 Jews
The village was incorporated in to the Lemko Apostolic Administration in 1934
Filial parish in MUSHYNKA 3.5 km away
Джерело:
Zabudowa w Tyliczu
Zachowany pierwotny układ przestrzenny miasta z rynkiem i pozostałościami dawnej zabudowy z okapami wysunietymi w formie podcieni. Tylicz leży w dolinie potoku Muszynka przy dawnym trakcie handlowym prowadzącym przez Przełęcz Tylicką na Słowację i Węgry. W XIII w. istniała tu osada Ornawa. W 1363 r. osada uzyskała prawa miejskie pod nazwą Miastka. W XVI w. Miastko podupadło i utraciło prawa miejskie, by odzyskać je w 1612 r. za sprawą biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego, który nadał miastu herb i liczne przywileje. Wtedy też zmieniono nazwę miejscowości na Tylicz. W Tyliczu zachował się pierwotny układ przestrzenny, którego ośrodek stanowi wydłużony, obszerny rynek, wytyczony na osi północ-południe, z ulicami wybiegającymi z narożników w przedłużeniu tejże osi. We wschodniej pierzei rynku zachowały się zabytkowe domy z okapami wysuniętymi w formie podcieni. W pewnym oddaleniu od rynku, na północnym skraju założenia znajduje się drewniany kościół pw. świętych Piotra i Pawła ufundowany w 1612 r. przez biskupa Piotra Tylickiego. Do cenniejszych zabytków należy także dawna greckokatolicka cerkiew (obecnie kościół rzymskokatolicki) pw. św.św. Kosmy i Damiana wzniesiona przez Łemków prawdopodobnie w 1743 r.