Монастир св.Миколи
Розмір зображення: 780:800 піксел
Kościół rektoralny, pw. św. Mikołaja, w Zamościu
Pierwotnie, w miejscu dzisiejszego kościoła św. Mikołaja, istniała cerkiew drewniana, z ok. r. 1604, którą w r. 1606 opiekowało się bractwo cerkiewne. W latach 1618-1631 zbudowano wg projektu Jana Jaroszewicza i Jana Wolffa nową cerkiew, istniejącą do dnia dzisiejszego. Na znak przystąpienia w r. 1690 zamojskiej cerkwi do unii, wyposażono ją w późnobarokową wieżę z otworami strzelniczymi, ponieważ świątynia znajdowała się w bezpośrednim sąsiedztwie fortyfikacji miejskich. W r. 1706 Anna z Gnińskich Zamoyska przekazała świątynię unickim bazylianom. W r. 1720 odbył się w Zamościu, zwołany z inicjatywy metropolity kijowskiego Leona Kiszki, synod całej Cerkwi unickiej. W r. 1753 rozpoczeto budowę murowanego klasztoru, położonego na południe od kościoła, który został ukończony w 1776 r. W tymże też roku wykonano remont zakrystii i muru otaczającego zespół bazylianski. Bazylianie zarządzali kościołem do chwili kasaty zakonu ukazem likwidacyjnym z 27 X 1864 r. Następnie świątynia przeszła w ręce prawosławnych i do r. 1918 funkcjonowała pw. Św. Mikołaja Cudotwórcy. Po zakończeniu I wojny światowej kościół przekazano katolikom, dokonując jednocześnie niezbędnych prac adaptacyjnych wg. projektu Edwarda Kranza. Zmieniono wezwanie kościoła, którego patronem stał się św. Stanisław Kostka. Rekocyliacja cerkwi na kościół szkolny odbyła się 20 listopada 1918 r. Staraniem hr. Szeptyckiej z Łabuń, jej zięć Stanisław Starowieyski, sprowadził w r. 1934 do Zamościa redemptorystów, którym przekazano kościół. W latach II wojny światowej w rękach prawosławnych, od r. 1945 ponownie w posiadaniu redemtorystów, którzy przywrócili pierwotne wezwanie kościoła.
Budynek kilkakrotnie remontowany m. in. w latach: 1681, 1938, 1965-1975, 1998-2000 i malowany: 1971 i 1973. Remonty dachu przeprowadzano w latach: 1965, 1966, 1974, 1998-99.
Kościół pw. św. Mikołaja jest budowlą murowaną w stylu renesansowym (styl wieży barokowy), przy prezbiterium zakrystia dobudowana w czasie późniejszym. Do prezbiterium przylega również kaplica. Na kościele jest duża wieża, wybudowana prawdopodobnie w latach: 1628-1633 i przystosowana do celów obronnych. Wewnątrz znajduje się ołtarz z granitu szwedzkiego, wykonany w pracowni kamieniarskiej Czesława Pajora we Wrocławiu (r. 1972). W nawie stoją ławki i konfesjonały dębowe, wykonane w Jatach 1972-1973. Na chórze muzycznym zainstalowano 16-głosowe organy wykonane u Biernackiego. W oknach zastosowano pęcherzykowe szkło ozdobne. Po remontach, w latach: 1998-2000, poświęcony przez bpa Jana Śrutwę 10 grudnia 2000 r. W kruchcie tablica poświęcona rozstrzelanym na zamojskiej Rotundzie, w r. 1940, redemptorystom: O. Wincentemu Wójtowiczowi i O. Janowi Jakubowskiemu oraz O. Kazimierzowi Nocuniowi, który niosąc duszpasterską posługę chorym zmarł zarażony tyfusem. Na wieży kościelnej są 2 dzwony wykonane w Łodzi w r. 1953.
Odpust: św. Mikołaja B (6 XII).