Церква св.Михаїла
Православна церква св.архангела Михаїла.
Regetów Niżny
Cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Regetowie Niżnym, daleka jest od typowego wyobrażenia cerkwi łemkowskiej. Po przejściu większości mieszkańców wsi na prawosławie i niemożności korzystania z istniejącej drewnianej cerkwi greckokatolickiej – mieszkańcy z końcem lat 30-tych wybudowali małą cerkiew, która miała służyć prawosławnym mieszkańcom Regetowa Niżnego.
W 1947 roku w ramach «Akcji Wisła» wysiedlono całą wieś Regetów a mieszkańcy trafili głównie na tzw. «Ziemie Odzyskane» w zachodniej części Polski. Osadnicy, którzy przybyli do Regetowa w miejsce wysiedlonych Łemków wykorzystywali ją niestety jako magazyn nawozów dla gminnej spółdzielni.
Pierwsi Łemkowie zaczęli powracać do Regetowa w 1957 roku. Na początku były to zaledwie cztery rodziny, które stały się później podstawą odbudowy zarówno samego Regetowa jak i parafii prawosławnej. Po zaaklimatyzowaniu się w nowych warunkach, błyskawicznie pojawiła się myśl o potrzebie naprawy małej kapliczki użytkowanej wcześniej jako cerkiew p.w. św. Michała Archanioła.
Rozpoczęty przez Łemków pod koniec lat 50-tych remont kapliczki wzbudził zainteresowanie lokalnych władz – Urząd Powiatowy w Gorlicach bacznie obserwował te poczynania. W międzyczasie sołtysem wsi został Seman Zendran – jeden z wysiedlonych, którzy powrócili w rodzinne strony.
Podczas sprzątania świątyni pojawiła się delegacja gorlickich urzędników domagających się okazania zezwolenia na remont cerkwi, pojawiły się również pytania:
- «Czy sołtys wsi Regetów wie, co Państwo tu robicie»
- «Sołtys razem tu z nami pracuje…»
- «Sołtysie i pan również bierze w tym udział?»
- « Nooo jak mógłbym nie brać? Ludzie nie wybraliby mnie na następną kadencję gdybym nie brał»
Ostatecznym efektem wizyty było zaplombowanie cerkwi i zakaz dalszych prac a sołtys został powiadomiony o tym fakcie i osobistej odpowiedzialności za nienaruszalność plomby.
Seman Zendran razem z księdzem Janickim udali się do Rady Powiatowej w Gorlicach by zaprotestować przeciwko temu postanowieniu. Ich wspólna interwencja zaowocowała wysłaniem przez władze funkcjonariusza MO do Regetowa, który ku ogromnemu zadowoleniu Łemków, plombę z cerkwi zdjął – był to jednoznaczny sygnał ze strony władz. Remont cerkwi ruszył ponownie.
Cerkiew prawosławna w Regetowie początkowo podlegała pod parafię prawosławną w Hańczowej, którą obsługiwał ksiądz Janicki. Pierwsze Liturgie odprawiane w maleńkiej świątyni celebrowali między innymi ksiądz Janicki oraz ksiądz Rydzanicz.
Na wniosek samych parafian w późniejszym czasie Regetów objął posługą duszpasterską ksiądz Krysiak będący proboszczem parafii Gładyszów. Przez kolejne lata Regetów pozostał filią parafii prawosławnej w Gładyszowie obsługiwaną zawsze przez proboszcza gładyszowskiego. Mieszkańcom za świątynię służyła od tego czasu mała kapliczka p.w. św. Michała Archanioła. [na podstawie przekazu ustnego Szymona Zendrana]
Cerkiew w Regetowie jest skromną, bezwieżową świątynią z otynkowaną nawą i dobudowanym oszalowanym pionowymi deskami prezbiterium. Zarówno nawa jak i prezbiterium posiadają okna. Nawa zwieńczona centralnie małą banią, przykryta jest dachem opartym na jednej kalenicy – druga bania wieńczy dach nad prezbiterium. Bezpośrednio do świątyni prowadzą dwuskrzydłowe drzwi – dodatkowa zabezpieczone zewnętrzną kratą. Teren cerkwi nie jest ogrodzony – wiele osób przejeżdżając przez Regetów nawet jej nie zauważa traktując ją jako trochę większą, niepozorną kaplicę.
Wyposażenie cerkwi bardzo skromne.
W 1997 roku zakupiono mały dzwon w intencji ofiar «Akcji Wisła», który jako, że cerkiew nie posiada wieży ani dzwonnicy – postawiono obok na stalowej konstrukcji. Z drugiej strony cerkwi krzyż upamiętniając 1000-lecie Chrztu Rusi
Święto parafialne w Regetowie obchodzone jest 21 listopada.
Relacja ze święta parafialnego – Regetów Niżny – 21.11.2006
Nowa inicjatywa parafian z Regetowa. Czy będzie nowa cerkiew?
Na wspólnym zebraniu parafian i księdza proboszcza Arkadiusza Barańczuka podczas «Świąt Welykodnych» w 2005 r. omawiany był szeroko temat niezbędnych prac modernizacyjnych, które należy wykonać w dotychczasowej świątyni. Efekt rozważań pojawił się stosunkowo szybko: stara świątynia posiada bardzo małą powierzchnię a koszty modernizacji będą bardzo wysokie więc lepszym rozwiązaniem byłaby budowa cerkwi.
Inicjatywa jak na okoliczności niezwykła: po 1947 r. na Łemkowszczyźnie budowa nowej cerkwi to zjawisko bardzo rzadkie.
Od tego momentu parafianie gromadzą środki na budowę świątyni, inwestując w plany budowy, projekt, niezbędne materiały. Czy warto im w tym dziele dopomóc?
Джерело: [2006 р.]