Крива с

Село належало до Горлицького деканату Перемиської єпархії.

За поділом 1999 р. – гміна Сенкова, повіт Горлице, Малопольське воєводство.

Krzywa

Warto zobaczyć:

-> Cmentarz nr 54

-> Cerkiew greckokatolicka pw.św. Kosmy i Damiana

-> Cmentarz Parafialny

-> Kapliczki i krzyże w Krzywej

Krzywa – dawniej Krywa, niewielka wieś w centralnej części Beskidu Niskiego. Krywa była wioska królewską. W roku 1564 starosta biecki Mikołaj Ligęza powierzył Szczepanowi Miliczowi z Pętnej jej lokację. Wioska nie jest wymieniana w rejestrze poborowy z roku 1581. Być może była jeszcze wtedy zwolniona od płacenia podatków. W 1629 roku posiadała dwa gospodarstwa wołoskie i młyn. W 1890 roku mieszkał0 we wsi 227 grekokatolików. Podczas I wojny światowej wioska została poważnie zniszczona, m.in. spalono cerkiew. W rejonie Krzywej oddziały rosyjskie bezskutecznie atakowały w kierunku Kamienny Wierch -Gładyszów. Wieś kilka razy przechodziła z rąk do rąk, często żołnierze walczyli na bagnety.

W latach dwudziestych, inaczej niż w sąsiednich wsiach, nie znaleźli się w Krzywej zwolennicy prawosławia, wioska pozostała unicka. W roku 1931 mieszkało tutaj 203 grekokatolików i 14 żydów. W latach międzywojennych mieszkało tu kilka rodzin cygańskich. Istniała dwuklasowa szkoła z ukraińskim językiem nauczania. Szkoła znajdowała się tuż za cerkwią, na miejscu obecnego gospodarstwa. W Krzywej działała żydowska karczma i prywatny, łemkowski sklep. W wiosce mieszkało kilka rodzin cygańskich. Od początku XX wieku istniał spór między ludnością Krzywej i Wołowca o siedzibę parafii. W wieku XVIII obejmowała ona obie te wioski i Nieznajową. Do 1776 roku parafia była w Wołowcu, później do 1784 w Krzywej, a potem w Nieznajowej przyłączono do parafii w Czarnem, a wioską parafialną uczyniono Wołowiec.

Mieszkańcy Krzywej zabiegali o przeniesienie parafii zarówno u władz kościelnych, jak i w administracji austriackiej. Konflikt pogłębił się po roku 1927, gdy Wołowiec przeszedł na prawosławie, a Krzywa pozostała unicka. Pobudowano tutaj nawet mieszkanie dla księdza. Zezwolenie na przeniesienie parafii uzyskano dopiero w 1933. Krzywą wysiedlono w 1947 roku.

Obok wejścia do świątyni, na terenie przycerkiewnym znajduje się mały cmentarz wojskowy nr 54. Projektował Duszan Jurkowicz. Leżą na nim pochowani i Rosjanie z 17 Archangielskiego Pułku Piechoty z garnizonem w Żytomierzu, 176. Perjewołoczenskiego PP z garnizonem w Czernichowie na Ukrainie w łącznej liczbie 60. U Brocha i Hauptmanna jest on wymieniony jako grób masowy i pierwotny jego wygląd jest opisany krótko: „Wykonanie: Płot z żerdzi na podmurówce kamiennej bez zaprawy, drewniany krzyż z gontowym zadaszeniem.” Roman Frodyma wspomina w swoim przewodniku że krzyż (przewrócony) posiadał bogatą ornamentykę, jednakże obecnie nie da się tego stwierdzić bo zniknęły już nawet jego resztki. Obecnie jest to kopiec na podstawie prostokąta, ogrodzony żerdkami, pozostały tylko ślady kamiennego obmurowania.

Po przeciwnej stronie drogi, za gospodarstwem, odnajdziemy cmentarz wiejski. Jest na ni wiele ciekawych, kamiennych nagrobków, przeważnie autorstwa kamieniarskich spółek z Bartnego, Przegoniny i Bodaków. Stoją tutaj m.in. figury Matki Bożej z Dzieciątkiem – ludowe, z końca XIX wieku oraz wykonana przez polskiego rzemieślnika W. Serwońskiego z Gorlic w 1900 roku. Cmentarz był odnowiony w latach osiemdziesiątych. Obok drewnianego budynku szkoły trzy klasowej stoi figura Świętej Rodziny z 1901 roku. Kilkadziesiąt metrów dalej w kierunku Banicy, po wschodniej stronie drogi, obok figury Matki Boskiej ustawiono odnalezione podczas konserwacji cokoły innych kapliczek lub krzyży. Niedaleko za wioska, w stronę Jasionki stoi częściowo zniszczony żeliwny krzyż z 1897 roku. Na jego kamiennym cokole znajdują się m.in. płaskorzeźby Matki Bożej i św. Mikołaja.

Крыва, п. Незнаева. – Więźniowie Thalerhofu

Урда Михаилъ

Урда Іоаннъ

Кицей Николай

Вислоцкій Симеонъ

Джерело:

Список літератури – на сайті «».