[2006 р.] Історія села

Przy drodze do Nowego Sacza, w odleglosci 6 km od Gorlic lezy duza i piekna miejscowosc Szymbark. Wies malowniczo polozona na brzegu doliny Ropy, w najblizszej okolicy kilku wysokich, urokliwych szczytow gorskich. Na polnocy Maslana Gora (753 m npm.), na poludniu, za rzeka Ropa, Bartnia Gora (629 m npm.) i Miejska Gora (634 m npm.).

Piekna Gora – tak z jezyka niemieckiego tlumaczona jest nazwa osady. W 1359 r. krol Kazimierz Wielki nadal Janowi Gladyszowi rozlegle wlosci w dorzeczu Ropy z prawem zakladania wsi i miast na prawie niemieckim. W obrebie posiadlosci Gladyszow znalazl sie rowniez Szymbark, ktory stal sie centrum wlosci tzw. „panstwa Gladyszow» (Dominum Ropae). Na wysokiej i stromej skarpie nad rzeka Ropa, w polowie XVI stulecia, wybudowali oni okazaly dwor obronny, w stylu poznogotyckim. Z czasem siedzibe rodowa Gladyszow przebudowano w stylu renesansowym. Dwor zbudowany na rzucie prostokata z czterema basztami alkierzowymi na narozach, ozdobiony attyka, nalezy do najpiekniejszych budowli renesansu. Z trzech stron byl broniony przez fose i strzelnice. Miedzy XV a VIIII wiekiem Szymbark mial prawa miejskie.

W Szymbarku istnieja cztery dwory powstale po podziale miejscowosci w wyniku spadku na cztery folwarki. Pierwszy, drewniany, znajduje sie w centrum wsi i pelni role Muzeum z ekspozycja pamiatek dworskich. Drugi dwor, murowany – na Legach, miesci siedzibe szkoly specjalnej. Trzeci – drewniany dworek rodziny Groblewskich z parkiem dworskim z okazami lip i magnolii w przysiolku Szymbark Bystrzyca. Obecnie znajduje sie w nim Stacja Badawcza Instytutu Geografii PAN. Czwarty, drewniany znajduje sie przy glownej drodze, blisko skrzyzowania z droga na Bielanke.

Milosnikow kultury ludowej z pewnoscia zainteresuje Muzeum Regionalne «Gryf» w Szymbarku, eksponujace ciekawe zabytki sztuki ludowej, lampy naftowe, ikony oraz znajdujacy sie obok dworu Osrodek Budownictwa Ludowego – skansen Pogorzan. Zgromadzono w nim obiekty dawnej wsi pogorzanskiej, jak chalupy, kuznie, wiatraki, olejarnie, stodoly i obore z czesciowym ich wyposazeniem. Skansen wlaczony jest do Malopolskiego Szlaku Techniki.

W poblizu skansenu, warto zobaczyc modrzewiowy kosciolek pod wezwaniem swietego Wojciecha z 1782 roku. Jak glosi legenda zostal on wybudowany w miejscu, gdzie zatrzymal sie biskup Wojciech w drodze z Wegier do Gniezna. Kosciolek jednonawowy z trzema oltarzami, o podmurowce z kamienia. Styl wnetrza poznobarokowym. W oltarzu glownym krucyfiks i obraz sw. Wojciecha. W lewym oltarzu bocznym m.in. barokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciatkiem z XVII-XVIII w. W kosciele drewniana chrzcielnica, ambona o charakterze barokowym i konfesjonaly z XIX w.

W Szymbarku, w przysiolku Wolka, obejrzec mozna cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy z 1790 roku. Zbudowana zostala w konstrukcji zrebowej, pobita jest gontami i pokryta blacha. Wieze z pozorna izbica wzniesiona w konstrukcji slupowo-ramowej, wienczy cebulasty helm ze slepa latarnia. Cerkiew jest dwudzielna. Nad frontowa czescia korpusu swiatyni nadbudowana zostala wieza. Wewnatrz barokowy oltarz, ikonostas i oltarze boczne z XIX wieku. Poczatkowo unicka, obecnie kosciol rzymskokatolicki.

Zabytkowy, drewniany kosciolek, cerkiew i skansen naleza do „Szlaku Architektury Drewnianej».

Na polnocny zachod od wsi Szymbark pietrzy sie lesisty masyw Maslanej Gory (753 m npm.) z blizej polozonym rezerwatem przyrody «Jelenia Gora» – zajmujacym obszar 12,97 ha. Podziwiac tu mozna las jaworowy i rzadka, chroniona w kraju paproc – jezycznik zwyczajny. Rosna tu drzewa majace ponad 150 lat. Z gory roztacza sie wspaniala panorama Beskidu Niskiego, z jego najwyzszym szczytem Lackowa (997 m n.p.m.). Inna jeszcze atrakcja Szymbarku jest osuwiskowe jezioro «Beskidzkie Morskie Oko», polozone na poludniowym stoku Jeleniej Gory.

Джерело: