Двір Гошів

Dwór Hoschów, jest to pałac dawnych właścicieli dóbr grybowskich, wznoszących się po południowo-wschodniej stronie rynku Grybowa. Jego oryginalny kształt oraz niektóre elementy wystroju architektonicznego, przede wszystkim półkoliste, być może empirowe, nadokiennikiem zdają się wskazywać na to, że powstał najpóźniej w drugiej połowie trzydziestych lat XIX wieku.

Jest to obiekt murowany, piętrowy, wzniesiony na planie w kształcie litery H, nawiązując do inicjału inicjatora jego budowy i właściciela. Wschodnią i zachodnią elewację korpusu zdobią tarasy widokowe, z których każdy wsparty jest na czterech parach kolumn, rozpiętych między bocznymi skrzydłami. Na skromny wystrój pokrytych tynkami elewacji składają się proste gzymsy, wykonane w tynku poziome pasy zdobiące partie ścian skrzydeł, parapety i nadokienniki otworów okiennych. Korpus i skrzydła nakrywają niezbyt wysokie czterospadowe dachy.

Wnętrza założone zostały w układzie dwutraktowym. Piwnice nakryto sklepieniami kolebkowymi, pomieszczenia górnych kondygnacji płaskimi sufitami. Wtórne podziały wnętrz, brak w nich jakiegokolwiek wystroju plastycznego, a także inne zmiany w ich wyglądzie są wynikiem prac adaptacyjnych mających na celu przystosowanie pałacu dla potrzeb opieki społecznej prowadzonego przez „Caritas”. Po wschodniej stronie pałacu rozciąga się niewielki ogród opadający kilkoma tarasami na dno rzeki Białej. Od południowego zachodu sąsiaduje z nim murowana, parterowa oficyna, w której dawniej mogła się mieścić kuchnia.

W roku 1828 właścicielem Grybowa i okolicznych dóbr został Józef Hosch. On to właśnie zbudował obecny pałac, zakładając po jego stronie wschodniej niewielki ogród charakteryzujący się symetrycznym rozplanowaniem kwater, a po zachodniej podjazd z gazonem pośrodku. Następnie całość otoczył wysokim murem z bramą wjazdową od zachodu. Wszystkie wspomniane elementy kompozycji przestrzennej i jego rezydencji uwidocznione zostały na planie katastralnym Grybowa z 1846 roku.

Pałac Hoschów przetrwał do dziś bez większych zmian i z całą pewnością zachował swą pierwotną formę architektoniczną i wystrój elewacji. Najpewniej na południowym stoku szkarpy miejskiej utworzone zostały trzy tarasy zabezpieczone masywnymi kamiennymi murami oporowymi, stanowiące przedłużenie ogrodu pałacowego. Hosch wzniósł też neogotycki pawilon ogrodowy od strony rynku, usytuowany w północno-zachodnim narożniku zespołu pałacowego, tuż obok bramy wjazdowej. Był to niewielki obiekt murowany, zbudowany na planie kwadratu na dwóch kondygnacjach i otynkowanych ścianach. Wieńczący ściany krenelaż i małe okienka, przypominające i małe okienka, przypominające strzelnice szczelinowe, upodabniały go do średniowiecznej baszty obronnej. Przez kilkadziesiąt lat był elementem dominującym we wschodnim boku rynku.

Джерело: